
mgr Weronika Morawska
autor artykułuCo to są probiotyki ?
Probiotyki mogą łagodzić objawy zespołu jelita drażliwego, zmniejszyć ból brzucha i wspierać perystaltykę jelit. Są też stosowane w profilaktyce zakażeniom jelitowym i infekcjom intymnym, dzięki czemu dbają o zdrowie całego przewodu pokarmowego.Probiotyki to przede wszystkim żywe mikroorganizmy, które po przyjmowaniu zasiedlają jelita i korzystnie wpływają na przewód pokarmowy. Dzięki nim możliwe jest wspomaganie procesów trawiennych, wchłanianie składników odżywczych i utrzymanie prawidłowej perystaltyki jelit. Więcej na temat dostępnych preparatów znajdziesz tutaj: https://mothersprotect.com/collections/probiotyki
Bakterie kwasu mlekowego
W probiotykach dominują bakterie kwasu mlekowego, znane również jako pałeczki kwasu mlekowego (Lactobacillus i Bifidobacterium). To mikroorganizmy o korzystnym działaniu dla zdrowia człowieka, które odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi mikroflory jelitowej. Jako bakterie fermentacji mlekowej, przekształcają cukry – głównie laktozę – w kwas mlekowy, co prowadzi do obniżenia pH w przewodzie pokarmowym. Dzięki temu tworzą niekorzystne warunki dla rozwoju patogenów i drobnoustrojów chorobotwórczych. Obniżenie kwasowości żołądka przez te bakterie pomaga także w ochronie przed działaniem kwasów żółciowych, które mogą uszkadzać delikatne struktury jelitowe. Dodatkowo, niektóre szczepy bakterii kwasu mlekowego są zdolne do rozkładania i neutralizowania potencjalnie rakotwórczych związków, takich jak aminy heterocykliczne czy nitrozoaminy, które mogą powstawać w wyniku niewłaściwej diety. Wspomagają także funkcjonowanie układu odpornościowego, uczestniczą w produkcji witamin (np. witaminy K i niektórych z grupy B) oraz wspierają procesy trawienne. Regularne spożywanie probiotyków zawierających pałeczki kwasu mlekowego może zatem przynieść szereg korzyści zdrowotnych – zarówno w profilaktyce, jak i w terapii wielu chorób.
Naturalne probiotyki
Naturalne probiotyki można znaleźć w wielu codziennych produktach spożywczych, szczególnie w tych, które zostały poddane procesowi fermentacji. Najbardziej znanym źródłem są fermentowane produkty mleczne, takie jak jogurt naturalny, kefir, maślanka czy kwaśne mleko. Zawierają one żywe kultury bakterii, w tym szczepy z rodzaju Lactobacillusi Bifidobacterium, które wykazują działanie probiotyczne. Spożywanie tych produktów w naturalnej, niepasteryzowanej formie pozwala dostarczyć do organizmu cenne mikroorganizmy, które wspierają równowagę mikroflory jelitowej i korzystnie wpływają na zdrowie układu pokarmowego oraz odpornościowego.
Poza produktami mlecznymi, naturalne probiotyki występują również w kiszonkach, takich jak kiszona kapusta, ogórki kiszone, kimchi czy fermentowane buraki. Proces kiszenia, podobnie jak fermentacja mleczna, sprzyja namnażaniu się korzystnych bakterii, które mogą zasiedlać jelita po spożyciu. Co istotne, naturalne źródła probiotyków są łatwo przyswajalne i dobrze tolerowane przez większość osób, a ich regularne spożywanie może mieć pozytywny wpływ na trawienie, samopoczucie oraz odporność organizmu.
Dzięki takim produktom możliwe jest wzbogacanie diety w probiotyki w sposób naturalny, bez konieczności sięgania po suplementy diety w postaci kapsułek czy proszków. To szczególnie ważne dla osób, które preferują naturalne podejście do zdrowia lub chcą unikać syntetycznych dodatków. Regularne włączanie fermentowanych produktów do codziennego jadłospisu stanowi prosty i skuteczny sposób na wspieranie zdrowia jelit i całego organizmu.
Bakterie probiotyczne
Bakterie probiotyczne to dobroczynne szczepy, które wzmocnią równowagę mikroflory jelitowej i ochronią przed zakażeniom jelitowym. Ich regularne stosowanie redukuje ryzyko infekcji, wspiera funkcjonowanie jelit i zapobiega problemom trawiennym.
Lactobacillus acidophilus
Jednym z najczęściej badanych rodzajów jest Lactobacillus acidophilus. To szczep szczepów bakterii probiotycznych, który wykazuje korzystne skutki zdrowotne oraz wspiera produkcję niektórych witamin w jelitach.
Działanie probiotyków
Główne działanie probiotyków polega na odbudowie i utrzymaniu prawidłowej flory bakteryjnej jelit, czyli mikrobioty jelitowej. Mikroflora ta pełni kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia całego organizmu, a jej zaburzenia – na przykład po antybiotykoterapii, w wyniku stresu, niewłaściwej diety lub chorób przewlekłych – mogą prowadzić do problemów trawiennych, osłabienia odporności i pogorszenia samopoczucia. Probiotyki, dostarczając korzystnych szczepów bakterii, pomagają przywrócić równowagę mikrobiologiczną w przewodzie pokarmowym, hamując rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych i wspierając regenerację błony śluzowej jelit.
Dzięki temu wspomagają one prawidłowe trawienie, wchłanianie składników odżywczych i syntezę niektórych witamin, takich jak witaminy z grupy B i witamina K. Szczególnie istotna jest rola probiotyków w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego (IBS), takich jak wzdęcia, bóle brzucha, biegunki czy zaparcia. Regularne stosowanie probiotyków może zmniejszyć nasilenie tych dolegliwości, poprawić komfort życia i zmniejszyć stany zapalne w obrębie jelit.
Jeszcze większe korzyści można uzyskać, łącząc probiotyki z prebiotykami, czyli substancjami, które stanowią pożywkę dla dobroczynnych bakterii. Prebiotyki – takie jak inulina, fruktooligosacharydy (FOS) czy błonnik rozpuszczalny – nie są trawione przez człowieka, ale selektywnie stymulują wzrost i aktywność korzystnych bakterii w jelitach. Takie połączenie nazywane jest synbiotykiem i pozwala nie tylko zasiedlić przewód pokarmowy pożytecznymi mikroorganizmami, ale również stworzyć dla nich optymalne warunki do przetrwania i namnażania się. Dzięki temu efekty zdrowotne są pełniejsze i bardziej trwałe.
Lactobacillus rhamnosus
Kolejny cenny szczep to Lactobacillus rhamnosus, w tym jego odmiana Lactobacillus rhamnosus GG. To konkretne szczepy o udowodnionym wpływie na zmniejszenie biegunki oraz leczeniu biegunki po kuracji antybiotykami lub w trakcie antybiotykoterapii.
Bezpieczeństwo stosowania
Bezpieczeństwo stosowania probiotyków u większości zdrowych, dorosłych osób jest bardzo wysokie, co potwierdzają liczne badania naukowe i rekomendacje towarzystw medycznych. Probiotyki, szczególnie te zawarte w żywności lub dostępne jako suplementy diety, są zazwyczaj dobrze tolerowane i rzadko powodują działania niepożądane. Wśród zdrowych użytkowników najczęściej obserwowane, choć bardzo łagodne objawy, to przejściowe wzdęcia, gazy lub uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej, które zwykle ustępują po kilku dniach stosowania, gdy organizm przystosowuje się do zmian w mikroflorze jelitowej.
Ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych na probiotyki jest minimalne, choć warto zwracać uwagę na skład suplementów i produktów probiotycznych – niektóre z nich mogą zawierać białka mleka, soi lub inne alergeny. W rzadkich przypadkach, szczególnie u osób z ciężkimi schorzeniami immunologicznymi, nowotworowymi, po przeszczepach lub z bardzo osłabionym układem odpornościowym, istnieje teoretyczne ryzyko zakażeń oportunistycznych, np. bakteriemią lub fungemią wywołaną przez mikroorganizmy probiotyczne. Dlatego w takich przypadkach zaleca się ostrożność i wcześniejszą konsultację z lekarzem prowadzącym przed rozpoczęciem suplementacji.
Warto też pamiętać, że nie wszystkie probiotyki są sobie równe – poszczególne szczepy bakterii różnią się działaniem i właściwościami. Bezpieczne i skuteczne są przede wszystkim te szczepy, które zostały dokładnie przebadane i wykazują korzystny profil bezpieczeństwa oraz skuteczność kliniczną, np. Lactobacillus rhamnosus GG, Saccharomyces boulardiiczy Bifidobacterium lactis.
Podsumowując, probiotyki są generalnie bezpieczne i mogą być cennym elementem profilaktyki zdrowotnej, jednak w przypadku osób przewlekle chorych lub z zaburzeniami odporności warto podjąć decyzję o ich stosowaniu w porozumieniu z lekarzem, aby dobrać odpowiedni preparat i uniknąć potencjalnych komplikacji.
Sprawdź nasz kurs Probiotyki dla kobiet w ciąży - z którego dowiesz się, jak probiotyki wspierają zdrowie jelit i układu odpornościowego przyszłej mamy, łagodząc typowe dolegliwości ciążowe, takie jak zaparcia, wzdęcia czy zgaga. Ponadto kurs wyjaśnia, w jaki sposób odpowiednia flora bakteryjna matki wpływa na rozwój odporności dziecka oraz jego zdrowie po porodzie.
Kwas mlekowy w probiotykach
Wiele probiotyków bazuje na kwasie mlekowym, który naturalnie występuje w jogurtach. Bakterie produkujące kwas mlekowy chronią przed niekorzystnym wpływem drobnoustrojów i utrzymują prawidłową kwasowość żołądka.
Dowiedz się więcej dzięki naszym szkoleniom:
Probiotyki dla dorosłych
Dorosłych probiotyki dostępne są w formie suplementów diety, kapsułek i preparatów probiotycznych. Właściwa suplementacja probiotykami pomaga odbudować florę bakteryjną po antybiotykoterapii i wspiera funkcjonowanie jelit.
Co to są probiotyki i dlaczego są ważne dla jelit?
Wybierając preparaty probiotyczne, warto zwrócić uwagę przede wszystkim na konkretne szczepy bakterii, przykładowo Lactobacillus rhamnosus GG czy Bifidobacterium lactis, gdyż ich działanie bywa różne i dobrze udokumentowane badaniami. Sprawdź liczbę jednostek tworzących kolonie (CFU) w dniu ważności, a nie tylko przy produkcji, by mieć pewność, że przyjmujesz żywe kultury bakterii. Dodatkowo poszukuj preparatów wzbogaconych w witaminy (np. B₆, B₁₂) czy minerały, które mogą wspierać metabolizm i odporność.