mgr Bożena Heller
autor artykułuObrzęk limfatyczny - leczenie, profilaktyka. Obrzęk limfatyczny pierwotny
Obrzęk limfatyczny to nagromadzenie płynu w tkankach. Rozpoczyna się, gdy węzły chłonne lub naczynia krwionośne zostaną uszkodzone lub usunięte podczas leczenia raka. Układ limfatyczny organizmu to sieć wypełnionych płynem przewodów, które przenoszą białe krwinki, sole i produkty odpadowe z dala od komórek i transportują je z powrotem do krwiobiegu. Obrzęk limfatyczny występuje, gdy węzły chłonne są uszkodzone lub usunięte podczas leczenia raka, powodując cofanie się płynu do przestrzeni tkankowych ciała. Według American Cancer Society (ACS) obrzęk limfatyczny dotyka od 1% do 3% osób, które przeżyły raka piersi.
Obrzęk limfatyczny to nagromadzenie płynu w tkankach. Czym jest obrzęk limfatyczny?
Obrzęk limfatyczny to nagromadzenie płynu w tkankach, które może powodować obrzęk. Obrzęk może być łagodny lub ciężki i może występować w jednej lub obu rękach lub nogach.
Przyczyna obrzęku limfatycznego nie zawsze jest znana, ale często wiąże się z:
- leczeniem przeciwnowotworowym, takim jak radioterapia i operacja usunięcia węzłów chłonnych (limfadenektomia)
- innymi schorzeniami, takimi jak otyłość, starzenie się i ciąża
Jakie są rodzaje obrzęku limfatycznego?
Obrzęk limfatyczny jest wynikiem zaburzeń w odpływie limfy, co powoduje gromadzenie się płynu limfatycznego w tkankach. Istnieją różne rodzaje obrzęku limfatycznego, zależnie od lokalizacji i przyczyny wystąpienia.
Jednym z rodzajów obrzęku limfatycznego jest obrzęk limfatyczny pierwotny. Jest to wrodzone zaburzenie limfatyczne, w którym układ limfatyczny nie działa prawidłowo od urodzenia. Może prowadzić do stopniowego nasilającego się obrzęku kończyn dolnych, górnych, twarzy lub innych obszarów ciała.
Innym rodzajem jest obrzęk limfatyczny wtórny, który występuje jako wynik uszkodzenia lub usunięcia węzłów chłonnych lub naczyń limfatycznych. Często związany z leczeniem chirurgicznym raka lub radioterapią. Obrzęk limfatyczny wtórny może dotyczyć konkretnej części ciała, na której przeprowadzono zabieg, lub rozprzestrzeniać się na inne obszary.
Dodatkowo, obrzęk limfatyczny może być spowodowany infekcją, zwłaszcza przez pasożyty nazywane nicieniami limfatycznymi. Infekcje takie jak filarioza są powszechne w niektórych regionach i mogą prowadzić do nasilonego obrzęku limfatycznego.
W każdym przypadku obrzęku limfatycznego istotne jest zasięgnięcie porady medycznej w celu właściwej diagnozy i ustalenia odpowiedniego planu leczenia. Leczenie może obejmować terapię uciskową, fizjoterapię, leki, zmiany w diecie oraz odpowiednie pielęgnacyjne techniki, aby pomóc w zmniejszeniu obrzęku i poprawie jakości życia pacjenta.
Rozpoczyna się, gdy węzły chłonne lub naczynia są uszkodzone lub usunięte podczas leczenia raka. Jakie są przyczyny obrzęku?
Obrzęk limfatyczny jest spowodowany uszkodzeniem lub usunięciem węzłów lub naczyń chłonnych podczas leczenia raka. W takim przypadku naturalna zdolność organizmu do odprowadzania nadmiaru płynu z kończyn zostaje zakłócona. Może to prowadzić do obrzęku, który może być bolesny i trudny do wyleczenia.
Układ limfatyczny organizmu to sieć wypełnionych płynem przewodów, które przenoszą białe krwinki, sole i produkty odpadowe z dala od komórek i transportują je z powrotem do krwiobiegu - objawy obrzęku limfatycznego
Układ limfatyczny to sieć wypełnionych płynem przewodów, które przenoszą białe krwinki, sole i produkty odpadowe z dala od komórek i transportują je z powrotem do krwiobiegu. Układ limfatyczny organizmu obejmuje węzły chłonne, śledzionę, grasicę i migdałki.
Naczynia limfatyczne są obecne w całym ciele, z wyjątkiem mózgu i rdzenia kręgowego; znajdują się również w wielu narządach, takich jak wątroba czy płuca.
Układ limfatyczny ma dwie główne funkcje: pomaga bronić się przed infekcjami, zwalczając bakterie za pomocą przeciwciał (cząsteczek białka wytwarzanych w odpowiedzi na antygen) wytwarzanych przez komórki B w szpiku kostnym; zbiera również nadmiar płynu z tkanek, dzięki czemu tkanki te mogą pozostać zdrowe, gdy nie mają wystarczającego dopływu krwi, aby zaspokoić ich potrzeby.
Obrzęk limfatyczny występuje, gdy węzły chłonne są uszkodzone lub usunięte podczas leczenia raka, powodując cofanie się płynu do przestrzeni tkankowych ciała
Jeśli kiedykolwiek byłeś u lekarza i usunięto Ci węzeł chłonny, być może powiedziano Ci, że jest to normalna część leczenia. Ale czym dokładnie są węzły chłonne?
Naczynia limfatyczne to małe rurki, które przenoszą płyn w całym ciele. Płyn zawiera białe krwinki, składniki odżywcze dla komórek i inne substancje, które pomagają zwalczać infekcje. Gdy coś jest nie tak z jednym lub kilkoma z tych naczyń, w niektórych częściach ciała może wystąpić obrzęk - zwany obrzękiem limfatycznym - który może być bolesny i niewygodny.
Dokładna przyczyna obrzęku limfatycznego nie jest znana, ale naukowcy uważają, że może on być związany ze słabym drenażem z uszkodzonych naczyń limfatycznych spowodowanym operacją lub radioterapią stosowaną w leczeniu raka; genetyką; wiekiem (starsze osoby dorosłe mają tendencję do posiadania bardziej spuchniętych obszarów niż osoby młodsze); otyłością (ponieważ nadmiar tłuszczu powoduje blokadę); cukrzycą (wysoki poziom cukru we krwi).
Według American Cancer Society (ACS) dotyka od 1% do 3% osób, które przeżyły raka piersi
Według American Cancer Society (ACS) dotyka on od 1% do 3% osób, które przeżyły raka piersi.
Węzły chłonne usunięte podczas leczenia raka mogą powodować obrzęk limfatyczny u wielu pacjentów. ACS twierdzi, że węzły chłonne odgrywają ważną rolę w zwalczaniu infekcji, więc po ich usunięciu mogą nie zostać zastąpione przez inną tkankę limfatyczną lub inne części ciała mogą ulec zapaleniu lub uszkodzeniu.
Leczenie raka, operacja, chemioterapia i radioterapia to czynniki, które mogą prowadzić do rozwoju obrzęku limfatycznego po zakończeniu leczenia raka piersi.
Co ją powoduje?
Układ limfatyczny to sieć wypełnionych płynem przewodów, które przenoszą białe krwinki, sole i produkty odpadowe z komórek i transportują je z powrotem do krwiobiegu.
Układ limfatyczny składa się z:
- Węzłów chłonnych (małych narządów w kształcie fasoli) rozmieszczonych w całym ciele w celu odfiltrowania bakterii lub innych obcych substancji z krwiobiegu. Pomagają one również zwalczać infekcje poprzez wytwarzanie przeciwciał, które są białkami produkowanymi przez układ odpornościowy w celu ochrony przed chorobami.
- Naczynia limfatyczne, które przenoszą limfę z powrotem przez ciało w kierunku serca; znajdują się pod skórą na całym ciele, z wyjątkiem miejsc, w których znajduje się tkanka tłuszczowa (np. biodra) lub szpik kostny (np. czaszka).
Obrzęk limfatyczny może rozwinąć się po operacji, chemioterapii i radioterapii raka piersi lub innych rodzajów raka
Problemy z układem limfatycznym mogą być również spowodowane przez:
- Chirurgię, chemioterapię i radioterapię raka piersi lub innych rodzajów raka. Węzły chłonne są usuwane lub uszkadzane podczas tych zabiegów, co może prowadzić do obrzęku limfatycznego. Komórki nowotworowe mogą rozprzestrzenić się do układu limfatycznego i zablokować jego prawidłowe działanie.
- Wrodzone schorzenia, takie jak zespół Kartagenera i słoniowacizna zewnętrzna, które wpływają na geny i rozwój organizmu. Mogą one powodować gromadzenie się płynu w rękach lub nogach, ponieważ nie ma wystarczającego drenażu dla płynu wytwarzanego przez tkanki wokół nich - z czasem prowadzi to do obrzęku tych obszarów.
Obrzęk limfatyczny może również wystąpić, gdy guz rozprzestrzenia się do pobliskich węzłów chłonnych lub rozprzestrzeniające się nowotwory blokują inne węzły w układzie limfatycznym
Węzły chłonne są częścią układu limfatycznego, który składa się z naczyń limfatycznych, węzłów chłonnych i przewodów limfatycznych. Układ limfatyczny jest odpowiedzialny za transport płynów z tkanek z powrotem do krwiobiegu. Jest również ważny dla funkcji odpornościowych, ponieważ zawiera białe krwinki, które pomagają zwalczać infekcje i choroby.
Blokada układu limfatycznego może wystąpić, gdy guz rozrasta się do pobliskich węzłów chłonnych lub wokół nich (proces znany jako przerzuty) lub gdy blokuje inne węzły w sieci naczyń krwionośnych, które transportują płyny w całym organizmie.
Możesz podjąć kroki, aby zapobiec wystąpieniu obrzęku limfatycznego, jeśli wystąpi on ponownie w przypadku przyszłych nowotworów - profilaktyka
Jeśli cierpisz na obrzęk limfatyczny, ważne jest, aby podjąć kroki w celu zapobiegania nawrotom choroby w przypadku przyszłych nowotworów.
Unikanie infekcji jest jednym z najlepszych sposobów na uniknięcie obrzęku limfatycznego. Lekarz zaleci przestrzeganie następujących środków ostrożności:
- Często myj ręce i unikaj dotykania części ciała dotkniętych obrzękiem limfatycznym, takich jak ramię lub noga, w których występuje obrzęk. Nie używaj żadnych balsamów, kremów ani talku na tych obszarach, chyba że zostały one wcześniej zatwierdzone przez lekarza.
- Unikaj urazów, jeśli to możliwe, nosząc odzież ochronną, taką jak rękawice podczas prac ogrodowych lub pracy z chemikaliami w laboratorium (i nie zapomnij o okularach ochronnych!). Jeśli to możliwe, unikaj sytuacji, w których istnieje prawdopodobieństwo zranienia - na przykład, jeśli ktoś inny skaleczył się celowo, ale nie oczyścił się po tym odpowiednio, mogą pozostać bakterie, które mogą zainfekować twoje rany i doprowadzić do infekcji rozwijającej się w coś poważniejszego, takiego jak zapalenie tkanki łącznej (stan zapalny spowodowany infekcją bakteryjną).
Podsumowanie - obrzęk limfatyczny
Jeśli masz obrzęk limfatyczny i obawiasz się go, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Warto wiedzieć, że istnieją metody leczenia tego schorzenia. Obrzęk limfatyczny można leczyć za pomocą terapii uciskowej i innych terapii, które pomagają zapobiegać jego pogorszeniu lub nawrotom po zakończeniu leczenia.