Nieswoiste zapalenie jelit (IBD) to choroba, która składa się z dwóch głównych typów: choroby Leśniowskiego-Crohna (CD) i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (UC). Oba typy IBD dotyczą układu trawiennego, ale z różną lokalizacją. CD może wpływać na całkowity przewód pokarmowy, natomiast UC najczęściej wpływa na wyrostek robaczkowy, okrężnicę oraz odbytnicę. W wyniku choroby, błona śluzowa jelit ulega stanowi zapalnemu, co prowadzi do obrzęków, tworzenia się wrzodów oraz blizn. Komplikacjami choroby może być perforacja jelita, zwężenie jelita oraz opóźnienie wzrostu i rozwoju u dzieci i młodzieży.

Objawy IBD są różne w zależności od typu choroby oraz miejsc, na które choroba wpłynęła. Poniżej przedstawiamy podstawowe objawy, które powinny zwrócić uwagę i być sygnałem do wizyty u lekarza:

• Krwawienie z odbytu
• Biegunki lub zaparcia trwające dłużej niż tydzień
• Tętniący ból brzucha lokalizujący się w okolicy pępka
• Utrata masy ciała bez niewłaściwych nawyków żywieniowych
• Wyczuwalne guzki na powierzchni skóry, zwane chorobą skórną Crohna, która często występuje w połączeniu z chorobą Leśniowskiego-Crohna
• Wysypki, zapalenie stawów, gorączka, zmęczenie i chwiejny nastrój

Nieznana jest dokładna przyczyna występowania chorob nieswoistych zapaleń jelit. Na rozwój choroby wpływają jednak czynniki genetyczne, autoimmunologiczne i środowiskowe. Wiele badań koncentruje się na powstawaniu chorób autoimmunologicznych w wyniku niewłaściwego funkcjonowania układu odpornościowego, który atakuje komórki jelita grubego bądź przewodu pokarmowego. Czynniki środowiskowe, takie jak dieta, palenie papierosów, stres oraz nieprawidłowe bakterie jelitowe, także mogą wpłynąć na rozwój choroby.

Leczenie nieswoistego zapalenia jelit jest bardzo indywidualne - bierze pod uwagę m.in: typ choroby i jej nasilenie, stan zdrowia pacjenta, wiek, płeć, styl życia i wiele innych kwestii. Cechą charakterystyczną leczenia jest podejście holistyczne, które obejmuje zarówno aspekty farmakologiczne, jak i niemedyczne. Poniżej przedstawiamy najczęściej stosowane metody leczenia chorób nieswoistych zapaleń jelit:

• Leki - stosowane w leczeniu chorób nieswoistych zapaleń jelit są przede wszystkim leki immunosupresyjne, kortykosteroidy, salicylany oraz leki biologiczne.
• Dieta - ważna jest optymalizacja diety w celu unikania stymulacji jelit oraz dolegliwości bólowych. Często zalecana jest dieta ubogo błonnikowa, w której białko roślinne i produkty zbożowe są łatwo strawne, a owoce i warzywa są w formie ugotowanej lub wyciśniętej.
• Suplementacja - pacjenci korzystający z terapii IBD często cierpią na niedobory witamin i składników mineralnych. W początkowych stadium choroby często zaleca się suplementację wapniem i witaminą D.
• Edukacja - pacjent z chorobami nieswoistymi zapaleniami jelit musi poznać swoje ciało, objawy choroby i sposoby na jej kontrolowanie.

Nieswoiste zapalenie jelit to poważne schorzenie, które daje wiele objawów i powikłań. Warto pamiętać, że w porę zdiagnozowana choroba i wdrożona odpowiednia terapia, jest w stanie w znacznym stopniu zredukować skutki choroby. Dlatego, jeśli zauważasz jakiekolwiek objawy, nie bagatelizuj ich i skonsultuj się z lekarzem.