Chleb na zakwasie jest jednym z najstarszych sposobów wypieku chleba. To tradycyjna metoda, która pozwala na uzyskanie unikalnego smaku i aromatu chleba oraz poprawę właściwości odżywczych. W przeciwieństwie do pieczywa drożdżowego, chleb na zakwasie wyrasta powoli, dzięki czemu składniki odżywcze mają więcej czasu na rozwój, a w konsekwencji, jest to chleb, który łatwiej przyswajamy.

Zakwas to mieszanina drobnoustrojów, która pojawia się w mące, gdy tylko ją zmieszamy z wodą. W celu uzyskania zakwasu na chleb potrzebujemy jednak stworzyć odpowiednie warunki dla tych drobnoustrojów. Oto co trzeba zrobić:

Składniki:

• 200 g mąki żytniej razowej
• 200 ml wody przegotowanej lub mineralnej

Przygotowanie:

1. W dniu pierwszym mąkę i wodę mieszamy w misce i dokładnie wyrabiamy je przez kilka minut.
2. Miskę przykrywamy ściereczką lub folią spożywczą, i pozostawiamy w temperaturze pokojowej około 24 godzin.
3. Drugiego dnia do rozczynu dodajemy kolejne 200 g mąki i 200 ml wody.
4. Miskę ponownie mieszamy i pozostawiamy przykrytą w temperaturze pokojowej na kolejne 24 godziny.
5. Czynności powtarzamy przez kolejne 3-4 dni, w każdym etapie dodając 200 g mąki i 200 ml wody.
6. Po około 5 dniach zakwas jest gotowy.

Kiedy już mamy gotowy zakwas, czas zająć się wypiekiem chleba. Poniżej przedstawiam przepis na tradycyjny chleb na zakwasie.

Składniki:

• 500 g mąki żytniej razowej
• 300 g mąki pszennej chlebowej
• 350 ml wody
• 150 g zakwasu chlebowego
• 2 łyżeczki soli

Przygotowanie:

1. Wszystkie składniki mieszamy ze sobą w dużej misce, tworząc jednolitą masę.
2. Ciasto przykrywamy ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce na około 12 godzin, aby zaczęło się lekko wyrastać.
3. W międzyczasie należy posmarować formę do pieczenia tłuszczem tak, aby chleb po upieczeniu łatwo w niej się uwolnił.
4. Po upływie 12 godzin, ciasto delikatnie mieszamy i formujemy kulę.
5. Kulkę odkładamy do formy i nakłuwamy patyczkiem pod kątem około 45 stopni.
6. Chleb wkładamy do piekarnika nagrzanego do 230°C i pieczemy przez około 45 minut.

Chleb na zakwasie znajduje zastosowanie w wielu smakowitych wariacjach. Poniżej przedstawiam kilka pomysłów na tradycyjny chleb żytni w wersji na zakwasie.

Składniki:

• 500 g mąki żytniej razowej
• 150 g zakwasu chlebowego
• 1 łyżka miodu
• 1 łyżka soli
• 400 ml wody

Przygotowanie:

1. Mąkę, zakwas, miód i sól mieszamy ze sobą w misce.
2. W międzyczasie wodę podgrzewamy do temperatury 30-35°C.
3. Wodę dolewamy do miski, stopniowo dodając jej około 200 ml i dokładnie mieszając.
4. Następnie dodajemy pozostałą wodę, mieszamy do uzyskania jednolitej konsystencji ciasta.
5. Ciasto rozlewamy do formy, pozostawiając około 1 cm wolnej przestrzeni między ciastem a brzegami formy.
6. Formę przykrywamy ściereczką i pozostawiamy przykrytą w temperaturze pokojowej na około 2-3 godziny.
7. Po upływie tego czasu nakłuwamy ciasto patyczkiem po kątem około 45 stopni.
8. Formę wkładamy do piekarnika nagrzanego do 220°C i pieczemy przez około 45-50 minut.

Przepis na chleb bezglutenowy na zakwasie jest prosty i łatwy do wykonania. Składniki można dostać w każdym dobrym sklepie z żywnością bezglutenową.

Składniki:

• 300 g mąki ryżowej
• 100 g mąki ziemniaczanej
• 100 g mąki kukurydzianej
• 200 ml wody
• 150 g zakwasu chlebowego
• 2 łyżeczki soli

Przygotowanie:

1. Wszystkie składniki mieszamy ze sobą w dużej misce, tworząc jednolitą masę.
2. Ciasto przykrywamy ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce na około 12 godzin, aby zaczęło się lekko wyrastać.
3. W międzyczasie należy posmarować formę do pieczenia tłuszczem tak, aby chleb po upieczeniu łatwo w niej się uwolnił.
4. Po upływie 12 godzin, ciasto delikatnie mieszamy i formujemy kulę.
5. Kulkę odkładamy do formy i nakłuwamy patyczkiem pod kątem około 45 stopni.
6. Chleb wkładamy do piekarnika nagrzanego do 230°C i pieczemy przez około 45 minut.

Chleb na zakwasie możemy upiec w domowym piekarniku. Aby chleb wyszedł idealny, należy pamiętać o kilku prostych zasadach.

Zasady pieczenia chleba na zakwasie:

1. Chleb na zakwasie należy piec na wysokiej temperaturze, co pozwoli uzyskać chrupiącą skórkę i miękki środek.
2. Przed upieczeniem należy ciasto nakłuć patyczkiem, aby nie pękło w trakcie pieczenia.
3. Chleb pieczemy w gorącym piekarniku, najlepiej na płycie kamiennej lub blachowanej, co pozwoli uzyskać lepszy efekt.
4. Chleb należy piec na poziomie środka piekarnika, by uzyskać równomierne opieczenie.
5. Po upieczeniu chleb należy pozostawić do ostygnięcia w pozycji pionowej na kratce do ok. 1-2 godzin.

Aby zachować zakwas w dobrej kondycji, wystarczy przechowywać go w zimnym i suchym miejscu. Do przechowywania można użyć słoika lub szklanej butelki. Zakwas najlepiej przechowywać w lodówce, w temperaturze około 3-4°C. W przypadku przerwy w wypieku, zakwas należy odżywić przez dokładne wymieszanie z wodą oraz mąką w proporcji 1:1:1 i pozostawienie w ciepłym miejscu na około 12 godzin.