mgr Weronika Morawska
autor artykułuReumatoidalne zapalenie stawów (RZS) - co to za choroba?
Reumatoidalne zapalenie stawów to jedna z najczęstszych form zapalenia stawów oraz infekcyjnego zapalenia stawów. W RZS, układ odpornościowy atakuje sam siebie, powodując stan zapalny w stawach. Nie wiadomo dokładnie, co powoduje chorobę, ale ma to związek z genetyką. Choroba jest diagnozowana na podstawie objawów oraz badań laboratoryjnych. Może prowadzić do uszkodzenia stawów oraz innych części ciała.
Reumatoidalne zapalenie stawów - objawy
Objawy RZS zależą od stopnia choroby i kogo dotyka. Niemniej, istnieją niektóre objawy wspólne dla większości pacjentów:
Reumatoidalne zapalenie stawów - objawy wczesne
- Stawy: powiększenie, tkliwość, sztywność i bóle w stawach, zazwyczaj na początku dotykających stawów kończyn (palce u rąk lub stopy);
- Gorączka;
- Zmęczenie;
RZS - stawy
- Ból: ból stawów, zwykle związany z poranną sztywnością;
- Sztywność stawów;
- Zwiększona aktywność choroby, pogorszenie stanu w ciągu dnia;
- Trudności z chodzeniem i wykonywaniem codziennych czynności;
- Trudności w używaniu stawów;
RZS - objawy pozastawowe
- Zmiany skórne (rumień);
- Marskość wątroby;
- Zapalenie płuc;
- Zapalenie opon mózgowych;
- Zapalenie nóg lub innych narządów.
Reumatoidalne zapalenie stawów - leczenie
Leczenie RZS jest zdeterminowane przez stopień choroby, objawy oraz przypadki chorób współistniejących. Głównym celem leczenia jest łagodzenie bólu, zmniejszenie stanu zapalnego oraz zapobieganie uszkodzeniom stawów. Do działań zalicza się stosowanie leków i modyfikacja trybu życia.
Leki:
- Leki przeciwzapalne: znoszą ból i stan zapalny;
- Leki modyfikujące przebieg choroby: wydłużają czas między wystąpieniem objawów;
- Leki biologiczne: zmniejszają stan zapalny i uszkodzenie stawów;
Modyfikacja trybu życia:
Ćwiczenia:
- Pomagają w utrzymaniu elastyczności, siły mięśni, równowagi i koordynacji. Ćwiczenia mogą również pomóc w łagodzeniu bólu i złagodzeniu sztywności stawów.
Dieta:
- Dieta w RZS może pomóc w utrzymaniu zdrowia oraz zmniejszyć stan zapalny. Niektóre produkty jak np. artykuły mleczne, złote siemienie lniane, cynamon mogą pomóc przy złagodzeniu bólu spowodowanego zapaleniem stawów.
Zimna i ciepła terapia:
- Może pomóc w złagodzeniu bólu i stanów zapalnych w stawach.
Terapia behawioralna:
- Ma na celu zwiększenie poziomu radzenia sobie pacjenta z chorobą.
Jak żyć dobrze z RZS?
Ze względu na to, że RZS jest chorobą przewlekłą, w zarządzaniu chorobą ważne jest:
- Utrzymywanie zdrowego stylu życia poprzez odpowiednią dietę i aktywność fizyczną;
- Zachowanie pozytywnego nastawienia i zgłaszanie objawów w porę;
- Korzystanie z odpowiednich narzędzi w codziennym życiu, takich jak specjalne krzesła, prysznicowe taborety i drążki;
- Poprawianie swojego nastroju i radzenie sobie z potencjalnymi depresjami;
- Włączenie bliskiej osoby, która może pomagać w problemach codziennych.
W przypadku osób z RZS, bardzo ważne jest, aby zachować odpowiedni poziom aktywności fizycznej, dbać o zdrową dietę i stosować zalecane leki. Dzięki temu można zniwelować objawy RZS, zachować sprawność organizmu oraz poprawić jakość życia.
Dostępne metody leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS)
Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) jest zazwyczaj wieloetapowe i zależy od stopnia zaawansowania choroby, jej nasilenia oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Cele terapii RZS obejmują złagodzenie bólu, zmniejszenie stanu zapalnego, poprawę funkcji stawów i zapobieganie dalszym uszkodzeniom stawów. Oto dostępne metody leczenia RZS:
Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe:
- NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne): Leki te, takie jak ibuprofen lub naproksen, pomagają w łagodzeniu bólu i zmniejszaniu stanu zapalnego w stawach.
- Leki przeciwbólowe: Mogą być stosowane, aby złagodzić ból stawów.
Leki modyfikujące przebieg choroby (DMARDs):
- Metotreksat: Jest to często stosowany DMARD, który pomaga w kontrolowaniu stanu zapalnego i hamowaniu postępu choroby.
- Leki biologiczne: Są to zaawansowane leki, takie jak inhibitory TNF (np. etanercept), inhibitory IL-6 (np. tocilizumab) i inne, które są stosowane u pacjentów, u których konwencjonalne leki DMARD nie działają skutecznie.
- Leki modyfikujące przebieg choroby typu jaki: Leki takie jak tofacytynib są nowszym rodzajem DMARD, które mogą być stosowane w leczeniu RZS.
- Kortykosteroidy: Sterydy mogą być stosowane w celu szybkiego złagodzenia stanu zapalnego, zwłaszcza w przypadkach ostrych zaostrzeń choroby. Mogą być podawane doustnie lub w postaci zastrzyków w stawach.
- Fizjoterapia: Fizjoterapeuci mogą pomóc pacjentom w utrzymaniu ruchomości stawów, wzmocnieniu mięśni wokół stawów i poprawie funkcji stawów. Ćwiczenia fizjoterapeutyczne mogą być ważnym elementem leczenia.
- Zmiany stylu życia: Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i unikanie palenia tytoniu mogą pomóc w ogólnym zarządzaniu RZS i poprawić jakość życia.
- Chirurgia: W niektórych przypadkach, gdy stawy są poważnie uszkodzone i inne metody leczenia nie przynoszą efektów, konieczna może być operacja, takie jak artroplastyka stawu.
- Leczenie immunosupresyjne: Niektórzy pacjenci mogą wymagać leczenia, które tłumi ich układ immunologiczny, aby kontrolować aktywność choroby. Takie leczenie jest zazwyczaj stosowane u pacjentów z ciężkim RZS.
- Leczenie objawowe: Leczenie objawowe może być stosowane w celu złagodzenia konkretnych objawów, takich jak ból, problemy z połykaniem lub objawy skórne.
Leczenie RZS jest zazwyczaj dostosowywane do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta i wymaga regularnej opieki lekarskiej. Wczesna diagnoza i wdrożenie leczenia są kluczowe dla kontrolowania choroby i minimalizacji uszkodzeń stawów. Pacjenci z RZS powinni pracować w ścisłej współpracy z lekarzem reumatologiem, który może dostosować terapię do ich potrzeb.