mgr Bożena Heller
autor artykułuGorączka reumatyczna: co to jest i jak się objawia
Gorączka reumatyczna jest stanem zapalnym, który może wpływać na różne narządy w naszym ciele. Często jest spowodowana nieleczeniem lub niedostatecznym leczeniem infekcji gardła wywołanej przez bakterię Streptococcus pyogenes, znaną również jako paciorkowiec A. Występuje zwykle u dzieci i młodych dorosłych, ale może również dotyczyć osób starszych.
Objawy gorączki reumatycznej są zróżnicowane i mogą obejmować:
- Ból stawów, często symetryczny, czyli dotyczący parzystych stawów po obu stronach ciała.
- Gorączka.
- Bóle mięśni.
- Osłabienie i zmęczenie.
- Obrzęk i zaczerwienienie stawów.
- Osłabienie mięśnia sercowego, co może prowadzić do poważnych powikłań.
Objawy gorączki reumatycznej u dorosłych: co warto wiedzieć
Gorączka reumatyczna może mieć inne objawy u dorosłych niż u dzieci. U dorosłych może częściej występować ból stawów, zwłaszcza w kolanach, łokciach, nadgarstkach i biodrach. Występowanie gorączki może być mniej wyraźne, a uczucie osłabienia i zmęczenia może być bardziej nasilone.
Gorączka reumatyczna u dorosłych: przyczyny i czynniki ryzyka
Przyczyną gorączki reumatycznej jest odpowiedź autoimmunologiczna organizmu na infekcję gardła wywołaną przez paciorkowca A. Jeżeli infekcja gardła nie zostanie odpowiednio wyleczona, nasz układ odpornościowy może zacząć atakować własne tkanki, w tym stawy, serce i inne narządy. Nie wszyscy, którzy mają nieleczone infekcje gardła wywołane przez paciorkowca A, rozwiną gorączkę reumatyczną. Istnieją jednak czynniki, które zwiększają ryzyko jej wystąpienia:
- Częste infekcje gardła.
- Historia choroby u członków rodziny.
- Niedostateczne leczenie infekcji paciorkowcowej.
Ostra gorączka reumatyczna: kluczowe informacje
Gorączka reumatyczna może prowadzić do rozwoju ostrej gorączki reumatycznej, która jest poważnym stanem wymagającym natychmiastowej interwencji medycznej. Objawy ostrą gorączki reumatycznej mogą obejmować:
- Ciężkie bóle stawów.
- Obrzęk stawów.
- Trudności w poruszaniu się.
- Zaburzenia rytmu serca.
- Ból w klatce piersiowej.
W przypadku wystąpienia takich objawów, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem lub udaj się na pogotowie.
Diagnoza i leczenie gorączki reumatycznej u dorosłych
Diagnoza gorączki reumatycznej opiera się na ocenie objawów klinicznych, historii medycznej pacjenta oraz wynikach badań laboratoryjnych. Lekarz może zlecić badanie krwi w celu sprawdzenia poziomu przeciwciał antystreptolizynowych. W przypadku podejrzenia powikłań sercowych, może być również zalecane przeprowadzenie EKG lub echokardiografii.
Leczenie gorączki reumatycznej polega na stosowaniu antybiotyków w celu wyeliminowania paciorkowca A. Często stosuje się również leki przeciwzapalne, które pomagają w łagodzeniu objawów bólu i zapalenia stawów.
Komu grozi zachorowanie na gorączkę reumatyczną?
Gorączka reumatyczna to rzadka, ale potencjalnie poważna choroba, która może wystąpić po nieleczonej lub niewłaściwie leczonej infekcji paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A Streptococcus pyogenes. Choroba ta może wpłynąć na różne narządy, w tym serce, stawy, skórę i mózg. Nie wszyscy, którzy zostaną zarażeni paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A, zachorują na gorączkę reumatyczną, ale istnieją pewne czynniki ryzyka, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania. Są to m.in.:
- Wiek: Gorączka reumatyczna najczęściej występuje u dzieci w wieku od 5 do 15 lat. Jest to choroba rzadka u dorosłych.
- Historia infekcji paciorkowcem: Osoby, które miały wcześniejsze zakażenie paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A, zwłaszcza jeśli nie zostało ono właściwie leczone, mogą być bardziej narażone na rozwinięcie gorączki reumatycznej.
- Czynniki genetyczne: Istnieje pewne predyspozycje genetyczne do gorączki reumatycznej, co oznacza, że osoby z rodzinami, w których występowały przypadki tej choroby, mogą mieć większe ryzyko zachorowania.
- Współwystępowanie innych chorób autoimmunologicznych: Osoby z innymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów lub łuszczyca, mogą być bardziej podatne na gorączkę reumatyczną.
- Niski status socjoekonomiczny: W niektórych społecznościach niski status socjoekonomiczny i niewłaściwe warunki sanitarne mogą zwiększać ryzyko zakażenia paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A, co z kolei może zwiększać ryzyko gorączki reumatycznej.
- Brak dostępu do opieki zdrowotnej: Brak dostępu do opieki zdrowotnej i niewłaściwe leczenie infekcji paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A może zwiększać ryzyko zachorowania na gorączkę reumatyczną.
Pomimo tych czynników ryzyka, gorączka reumatyczna jest rzadka w krajach o rozwiniętym systemie opieki zdrowotnej, ponieważ skuteczne leczenie infekcji paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A zwykle zapobiega jej wystąpieniu. Warto jednak być świadomym tych czynników ryzyka i szukać pomocy medycznej w przypadku infekcji gardła lub innych objawów infekcji paciorkowcem, zwłaszcza u dzieci. Wczesne leczenie infekcji paciorkowcem jest kluczowe dla zapobiegania gorączce reumatycznej.
Dowiedz się więcej dzięki naszym szkoleniom:
Rozpoznanie gorączki reumatycznej – kryteria Jonesa
Rozpoznanie gorączki reumatycznej jest oparte na kryteriach diagnostycznych zwanych kryteriami Jonesa. Kryteria Jonesa zostały stworzone, aby pomóc lekarzom zidentyfikować przypadki gorączki reumatycznej. Istnieją dwa zestawy kryteriów Jonesa: kryteria major (główne) i kryteria minor (mniejsze).
Kryteria Jonesa (kryteria diagnostyczne) dla gorączki reumatycznej:
Kryteria Major (główne):
Aby postawić diagnozę gorączki reumatycznej, pacjent musi spełnić co najmniej dwa z trzech głównych kryteriów Jonesa:
- Gorączka reumatyczna: Gorączka o nagłym początku i utrzymująca się przez co najmniej 2 tygodnie.
- Ból stawów (poliartralgia): Ból i zapalenie wielu stawów, zazwyczaj migrujący z jednego stawu do drugiego.
- Choroba serca: Obecność objawów choroby serca, takich jak zapalenie wsierdzia (kardiologiczne kryterium główne) lub objawy kliniczne zapalenia mięśnia sercowego, takie jak zaburzenia rytmu serca.
Kryteria Minor (mniejsze):
Dodatkowo pacjent musi spełnić co najmniej jeden z pięciu mniejszych kryteriów Jonesa, które obejmują:
- Gorączka: Obecność gorączki (nie spełniającej kryteriów głównych) jako objawu.
- Ból stawów (monoartralgia): Ból i zapalenie jednego stawu.
- Obecność zmian w EKG: Wykrycie zmian w elektrokardiogramie (EKG) charakterystycznych dla gorączki reumatycznej, takich jak tzw. tachykardia zespołu chorego węzła zatokowego.
- Obecność podwyższonych wskaźników zapalenia: Podwyższone wskaźniki zapalenia, takie jak OB (prędkość opadania krwinek) lub CRP (białko C-reaktywne), bez innej znanej przyczyny.
- Historia infekcji paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A: Potwierdzenie lub podejrzenie infekcji paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A, której skutki uboczne mogą prowadzić do rozwoju gorączki reumatycznej.
Aby zdiagnozować gorączkę reumatyczną, pacjent musi spełnić zarówno jedno z głównych kryteriów, jak i dowód wcześniejszej infekcji paciorkowcem lub co najmniej dwa z kryteriów mniejszych. Lekarz dokładnie ocenia objawy i wyniki badań diagnostycznych, aby ustalić diagnozę.
Podsumowanie
Gorączka reumatyczna może być poważnym schorzeniem, które wymaga uwagi medycznej. Wiedza na temat objawów, przyczyn i metod leczenia tej choroby jest kluczowa. Pamiętaj, że w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, należy skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednie badania i dobierze odpowiednie leczenie.