Czosnek niedźwiedzi - właściwości i uprawa

Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum), nazywany także czosnkiem cygańskim czy cebulą czarownic, był stosowany w lecznictwie już przez starożytnych Germanów. Zapomniano o nim jednak, tak jak i o wielu cennych ziołach. Czosnek niedźwiedzi rośnie dziko w lasach całej Europy (jest tam chętnie zjadany przez niedźwiedzie, więc stąd wzięła się jego nazwa) i niektórych rejonach Azji. Znajduje się on pod ochroną częściową, więc nie wolno go zrywać w lesie (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin). Uprawiać można go jednak poza środowiskiem naturalnym, np. w ogrodach czy na plantacjach.

Czosnek niedźwiedzi to ogrodowa roślina cebulowa. Wyglądem przypomną czosnek ozdobny czy konwalię majową. Nie jest on podobny do czosnku pospolitego, gdyż nie wykształca „ząbków”. Posiada on długie, ok. 30-centymetrowe lancetowate liście, w których zawarte są właściwości lecznicze, a także kuliste, białe kwiatostany, które wyrastają na półmetrowych łodygach. Wydzielają intensywny, czosnkowy zapach. Nie są one jednak jadalne (zawierają substancje szkodliwe dla człowieka, a ich spożycie może skończyć się zatruciem). W naszym kraju pędy czosnku niedźwiedziego pojawiają się na przełomie marca oraz kwietnia. W stanie dzikim rosną w Puszczy Kampinoskiej, Białowieskiej, w Bieszczadach. Czosnek niedźwiedzi bywa też okolicach Sandomierza.

Uprawa czosnku niedźwiedziego nie jest taka trudna. Najlepiej rośnie on na glebach lekko kwaśnych, umiarkowanie wilgotnych, przepuszczalnych oraz bogatych w próchnicę. Idealne do jego uprawy będzie stanowisko lekko zacienione, gdyż mocne nasłonecznienie i przesuszenie powoduje więdniecie roślin. Czosnek niedźwiedzi powinno się sadzić na żyznych glebach. Jego cebulki oraz sadzonki należy zasadzić na głębokości ok. 7-10 cm. Liście czosnku najlepiej zbierać przed marcem i kwietniem, ponieważ są wówczas delikatniejsze, a później stają się nieco łykowate. Pamiętaj, że możesz zasadzić czosnek niedźwiedzi w ogrodzie. 

Liczne właściwości czosnku niedźwiedziego przede wszystkim wynikają z bogatej zawartości składu chemicznego ziela, czyli między innymi z obecności kwasów fenolowych i z dużego stężenia związków siarki. Kwasy fenolowe, czy inne substancje lotne zawarte w czosnku niedźwiedzim rozrzedzają wydzielinę zalegającą w oskrzelach podczas przeziębienia, grypy czy innych infekcji układu oddechowego. Przygotowuje się dlatego z niego syrop.

Związki siarki wpływają korzystnie na układ pokarmowy (przyspieszają, a także wzmagają wydzielanie żółci, tym samym usprawniają pracę jelit) oraz sercowo-naczyniowy (obniżają poziom cholesterolu, czy trójglicerydów we krwi). Ponadto wspomagają wątrobę w procesie odtruwania organizmu, czyli zobojętniają toksyny i wiążą nikotynę, metale ciężkie w związki, które są następnie wydalane. Zawarte w czosnku niedźwiedzim substancje są również silnym przeciwutleniaczem. Jest on, więc stosowany w medycynie naturalnej do zapobiegania oraz leczenia chorób nowotworowych.

Ponadto dzięki dużej zawartości adenozyny czosnek niedźwiedzi zmniejsza lepkość krwi, co tym samym ryzyko zakrzepów i obniża ciśnienie tętnicze skuteczniej od czosnku pospolitego. Czosnek niedźwiedzi zawiera dużo żelaza, które jest podstawowym składnikiem hemoglobiny odpowiedzialnej za transport tlenu w organizmie. Stosowanie tego ziela zapobiega miażdżycy, zawałom serca, udarom oraz chorobie wieńcowej. Składniki zawarte w czosnku wzmacniają również jego działanie w zwalczaniu wirusów, bakterii, czy grzybów chorobotwórczych. Działanie bakteriobójcze czosnku jest podobne do antybiotykoterapii, jednak w odróżnieniu od niej nie zaburza naturalnej flory bakteryjnej układu pokarmowego.

Czosnek niedźwiedzi działa także stymulująco na produkcję immunoglobulin, więc wzmacnia układ odpornościowy.Dzięki dużej zawartości siarki czosnek niedźwiedzi jest bardzo pomocny w leczeniu reumatyzmu, gdyż regeneruje chrząstki stawowe. 

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat właściwości zdrowotnych czosnku niedźwiedziego i dowiedzieć się jak go przechowywać, zapraszamy Cię do dołączenia do platformy edukacyjnej BezTabletek.pl. Dowiedz się jak uprawiać czosnek i poznaj jego cenne właściwości. Zdobądź wiedzę dotyczącą roślin o podobnych właściwościach i sprawdź najnowszą wiedzę dotyczącą zdrowia. Poznaj ziela o właściwościach prozdrowotnych i właściwościach odtruwających.