Refluks żołądkowo-przełykowy to choroba, w której dochodzi do cofania się treści żołądkowej do przełyku. Spożywany pokarm przedostaje się z przełyku do żołądka za pośrednictwem mięśnia zwieracza dolnego przełyku, który odgradza te dwa narządy. W przypadku choroby, mięsień ten funkcjonuje nieprawidłowo, co pozwala na cofanie się kwaśnej treści z żołądka do przełyku. U osób zdrowych, jeden z mechanizmów obronnych reaguje na niższą kwasowość i neutralizuje kwaśne składniki pokarmowe. W przypadku RZP taki mechanizm nie działa, czemu winne są nieprawidłowe napięcie mięśniowe i czynniki hormonalne, w tym stres.

Do przyczyn RZP należą czynniki takie jak:

• Niewłaściwe nawyki żywieniowe, takie jak picie zbyt dużej ilości kawy i herbaty, picie napojów gazowanych, jedzenie pikantnych potraw oraz tłustego mięsa
• Palenie papierosów
• Używanie alkoholu
• Otyłość
• Ciąża
• Zbyt luźne stroje, ściśnięcie pasa, który hamuje przepływ do przełyku

Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego to przede wszystkim:

• Zgaga - uczucie pieczenia za mostkiem, w okolicy gardła podczas lub po posiłku
• Ból w klatce piersiowej, poczucie ucisku w okolicy żołądka
• Odbijanie się po jedzeniu
• Nieprzyjemne smak u podniebienia

Leczenie RZP składa się z kilku elementów:

• Modyfikacje stylu życia, które pomagają zmniejszyć objawy choroby, takie jak zmiana nawyków żywieniowych, unikanie palenia i alkoholu, redukcja wagi, a także unikanie jedzenia przed snem.
• Farmakoterapia, w której stosuje się leki hamujące wydzielanie kwasu solnego lub wzmacniające mięśnie zwieracza dolnego przełyku.

Zalecenia dietetyczne przy refluksie

Osoby z chorobą refluksową powinny stosować dietę opartą na spożywaniu produktów łatwo strawnych i nisko-kwasowych, do których zaliczają się:

• Chude mięso
• Ryby
• Owoce i warzywa o niskiej kwasowości
• Niskotłuszczowe produkty mleczne
• Zboża
• Produkty zawierające probiotyki

Należy unikać produktów wysokotłuszczowych, kwasów owocowych, cebuli, czosnku, kolendry i mięty pieprzowej.

Sposoby na łagodzenie objawów refluksu

Istnieje kilka sposobów na złagodzenie objawów choroby:

• Unikajety jedzenia przed snem
• Unikanie picia napojów z kofeiną przed snem
• Śpienie na boku, wykonanie kilku ćwiczeń rozciągających mięśnie przepony
• Przestrzeganie zaleceń dietetycznych
• Stosowanie żelowych opatrunków zmniejszających refluks
• Picie dużych ilości wody mineralnej.

Czynniki zwiększające ryzyko refluksu

Do czynników zwiększających ryzyko RZP należą:

• Palenie papierosów
• Pijanie dużych ilości alkoholu
• Otyłość
• Ciąża
• Używanie leków, które zwiększają wydzielanie kwasu solnego (np. aspiryna)

W przypadku wystąpienia objawów RZP, należy skonsultować się z lekarzem. W przypadku poważnych objawów, może wymagać leczenia farmakologicznego.

Istnieje wiele różnych sposobów leczenia choroby refluksowej. Pierwszym krokiem jest zmiana stylu życia, co może znacznie poprawić objawy refluksu. Należy zrezygnować z palenia tytoniu, unikać spożywania tłustych i ciężkostrawnych potraw oraz ograniczyć spożywanie alkoholu. Ważne jest również spożywanie mniejszych posiłków, leżenie z podniesioną głową po posiłku oraz unikanie jedzenia bezpośrednio przed snem. Niektórym pacjentom zaleca się również utratę nadwagi. W przypadkach bardziej zaawansowanych, konieczne może być stosowanie leków. Leki przeciwhistaminowe, blokery pompy protonowej oraz leki o działaniu żółciopędnym mogą być przepisane w zależności od nasilenia objawów. W najcięższych przypadkach, gdy choroba refluksowa nie ustępuje na skutek leczenia farmakologicznego, może być konieczne przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego, takiego jak fundoplikacja, która ma na celu wzmocnienie dolnego zwieracza przełyku. W każdym przypadku jednak, leczenie powinno być dobrze skonsultowane z lekarzem, aby dobrać odpowiednią terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta. 

Refluks żołądkowo-przełykowy to częsta dolegliwość, której doświadcza wiele kobiet w ciąży. Objawia się ona uczuciem pieczenia za mostkiem oraz zgagą. Leczenie refluksu u kobiet w ciąży może być wyzwaniem, ponieważ nie można stosować wielu leków z powodu ryzyka dla płodu. Dlatego też, zwykle zaleca się zmianę stylu życia i diety. Kobiety powinny unikać jedzenia o dużym indeksie glikemicznym, pikantnych potraw, tłustych i ciężkostrawnych posiłków. Ważne jest również jedzenie mniejszych porcji, spożywanie posiłków regularnie i unikanie spożywania jedzenia bezpośrednio przed snem. W przypadkach, gdy zmiana diety nie przynosi ulgi, można podjąć próbę stosowania naturalnych środków, takich jak małe ilości miodu, migdałów czy syropu z mięty. W skrajnych przypadkach, lekarz może zalecić stosowanie bezpiecznych leków przeciwalergicznych lub leków z grupy inhibitorów pompy protonowej. Jednak zawsze należy skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii.