dr n. o zdr. Hanna Stolińska
autor artykułuCo to jest dieta FODMAP i kto powinien ją stosować?
Dieta FODMAP nazywana jest często low-FODMAP lub L-FODMAP. Składa się z trzech etapów:
- Ograniczenie produktów bogatych w FODMAP
Ten etap trwa od 2 do 6 tygodni. Jego celem jest wyeliminowanie z jadłospisu produktów zawierających duże ilości FODMAP. Wykluczyć należy, więc (karczochy, szparagi, kalafior, brukselkę, kapustę, brokuły, por, cebulę, zielony groszek, rośliny strączkowe - soczewicę, grzyby, buraki, jabłka, sok jabłkowy, wiśnie, owoce suszone, owoce w syropie, winogrona, mango, nektarynki, brzoskwinie, gruszki, śliwki, arbuz, mleko krowie, twaróg, jogurt, mleko sojowe, słodzone mleko skondensowane, mannitol, ksylitol, sorbitol, kwaśną śmietana, budyń, lody, syrop z agawy, mąki i pieczywo na bazie pszenicy, żyta, jęczmienia, płatki śniadaniowe, pszenne/żytnie/jęczmienne, makaron pszenny/żytni/jęczmienny, przekąski). W pierwszym etapie powinno się ograniczyć produkty zawierające cukry oraz owoce bogate w fruktozę.
Zastąpić je należy natomiast dietą o niskiej zawartości fodmap. Do produktów polecanych zalicza się (bakłażan, fasolka szparagowa, papryka, marchew, ogórek, sałata, ziemniak, pomidor, cukinia, banany, kiwki, mandarynka, pomarańcza, grejpfruty, cytryny, ananas, truskawki, maliny, ser żółty, mozzarellą, brie, camembert, feta, mleko migdałowe, mleko i przetwory mleczne bez laktozy, mąka owsiana/kukurydziana/ryżowa, pieczywo bezglutenowe, bez pszenicy/żyta, jęczmienia, chleb orkiszowy na zakwasie, płatki kukurydziane, płatki owsiane, płatki ryżowe, komosa ryżowa, ryż, makaron bezglutenowy , orzechy włoskie, nasiona słonecznika, pestki dyni.
- Ponowne wprowadzenie FODMAP - produktów
Ten etap diety trwa od 8-12 tygodni. Polega na stopniowym włączeniu do jadłospisu produktów o wysokiej zawartości fodmap - produktów.
Zalecane jest włączać 1 produkt co 3 dni i obserwować objawy (m.in. zapisując je).
- Personalizacja diety
Ostatni etap low fodmap diet to utworzenie indywidualnej diety. Powinna być ona tak dobrana aby można było stosować ją przez dłuższy czas z jak najmniejszą liczbą ograniczeń.
Przestrzeganie etapów diety fodmap jest niezwykle ważne. Stosowanie tych zasad żywienia jest kluczem do osiągnięcia zamierzonych efektów.
Głównym celem tej diety jest zmniejszenie dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, w tym IBS, czy SIBO. W przypadku kiedy nie przyniesie ona oczekiwanych rezultatów rekomendowane jest jej kontynuacja.
Komu może pomóc dieta Low FODMAP?
Ta dieta polecana jest głównie osobom zmagającym się z zespołem jelita drażliwego (IBS), zespołem rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO), zapalną chorobą jelit (IBD), nieceliakalną nadwrażliwością na gluten. Ponadto może pomóc przy wzdęciach, gazach, częstych bólach brzucha, biegunkach, zaparciach, problemach z jelitem grubym.
Dieta pozwala na łagodzenie objawów zespołu jelita drażliwego. Według najnowszych badań dieta low FODMAP jest bardziej skuteczna od innych stosowanych diet dla osób ze zdiagnozowanym zespołem jelita drażliwego.
Redukuje ona objawy takie jak: uczucie przelewania, wzdęcia, uczucie parcia na stolec.
Ponadto wykazano, że stosowanie jej u pacjentów z nieceliakalną nietolerancją glutenu umożliwia ponowne wprowadzenie go do diety bez nawrotu schorzenia.
Dieta FODMAP to dieta polecana także w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna.
Przykładowy jadłospis uwzględniający produkty z małą zawartością FODMAP
Przykładowy jadłospis zawierający produkty spożywcze o niskiej zawartości produktów FODMAP.:
- Pierwszy posiłek: jaglanka na mleku ryżowym z pastą orzechową i jagodami
- Drugi posiłek: kanapki z chleba bezglutenowego z masłem, sałatą, pomidorem, pasta z tuńczyka.
- Trzeci posiłek: ryż brązowy, pieczony łosoś, surówka z marchewki z sezamem
- Czwarty posiłek: jogurt bez laktozy z kiwki i migdałami
- Piąty posiłek: naleśniki gryczane na mleku ryżowym z warzywami i indykiem.
Dieta o małej zawartości FODMAP polecany jest np. dla pacjentów z IBS, osobom z objawami zespołu jelita drażliwego, problemami na tle jelitowym.
FODMAP to sposób żywienia, którego przestrzeganie zasad jest kluczowe w procesie leczenia danego schorzenia. Bardzo ważna jest, więc zrozumienie i zapoznanie się z jej podstawami.
