Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) jest zaburzeniem nastroju, które powoduje wahania między stanami depresji a manii. Epizody depresyjne charakteryzują się uczuciem przygnębienia, smutku, utratą zainteresowań i energii, a także zmianami w apetycie i rytmie snu. Natomiast epizody maniakalne charakteryzują się podwyższonym nastrojem, nadmierną aktywnością, niewłaściwym poczuciem pewności siebie oraz zmniejszoną potrzebą snu.

ChAD - rodzaje

Istnieją różne rodzaje ChAD, które różnią się intensywnością objawów i częstotliwością występowania epizodów. Są to:

• ChAD typu I: charakteryzuje się występowaniem epizodów maniakalnych, które trwają co najmniej tydzień. Epizody depresyjne mogą również wystąpić.
• ChAD typu II: charakteryzuje się występowaniem epizodów depresyjnych i hipomaniakalnych, które są mniej intensywne niż w ChAD typu I. Hipomania trwa zazwyczaj co najmniej 4 dni.

Epizod depresyjny

W epizodach depresyjnych ChAD, pacjenci doświadczają kilku charakterystycznych objawów. Należą do nich:

• Utrata zainteresowań i przyjemności życiowych.
• Spadek energii i wytrzymałości.
• Zmiany w apetycie i wadze.
• Problemy ze snem, takie jak bezsenność lub nadmierne spanie.
• Trudności w koncentracji i podejmowaniu decyzji.
• Myśli samobójcze lub obsesyjne myśli o śmierci.

Epizod maniakalny

Epizody maniakalne, które występują w ChAD, charakteryzują się wysokim poziomem energii, nadmiernym optymizmem i nadmierną aktywnością. Typowe objawy epizodu maniakalnego to:

• Podwyższony nastrój i ekscytacja.
• Przyspieszenie mowy i myśli.
• Zwiększone poczucie pewności siebie i poczucie własnej wartości.
• Zmniejszone zapotrzebowanie na sen.
• Skupienie się na wielu projektach jednocześnie.
• Ryzykowne zachowanie, takie jak niewłaściwe wydatki lub promiskuitywność.

Typowe objawy choroby afektywnej dwubiegunowej obejmują:

• Wahania nastroju między stanami depresji a manii.
• Zmienność nastroju i energii w krótkim czasie.
• Trudności z utrzymaniem normalnej funkcji społecznej i zawodowej.
• Zachowania ryzykowne (zwłaszcza w epizodach maniakalnych).
• Myśli samobójcze lub obsesyjne myśli o śmierci.

Ważne jest, aby pamiętać, że objawy mogą się różnić w zależności od typu ChAD i indywidualnego doświadczenia pacjenta. Istotne jest również zaznaczenie, że osoby z ChAD mogą również doświadczać długich okresów stabilności nastroju między epizodami.

Choroba afektywna dwubiegunowa może mieć duży wpływ na relacje interpersonalne. Epizody depresyjne mogą prowadzić do izolacji społecznej, niezdolności do zaangażowania się w relacje i zmniejszenia zainteresowania partnerem lub rodziną. Natomiast epizody maniakalne, chociaż mogą być początkowo ekscytujące, mogą prowadzić do impulsywnych zachowań, konfliktów i trudności w utrzymaniu stabilności w związku.

Ważne jest, aby partnerzy osób z ChAD byli świadomi charakterystycznych objawów tego zaburzenia i wspierali pacjenta w leczeniu. Terapia par może być również korzystna w pomaganiu parom radzić sobie z wyzwaniami wynikającymi z ChAD i utrzymaniu zdrowego związku.

Charakterystyka choroby afektywnej dwubiegunowej obejmuje intensywne zmiany nastroju, które oddzielają ten rodzaj zaburzenia od przedziału normalnego. Cechy tego rodzaju zaburzenia to:

• Wahania nastroju między depresją a manią.
• Nieprzewidywalność i nietypowy przebieg nastroju.
• Zaburzenia funkcjonowania społecznego i zawodowego.
• Zwiększone ryzyko zachowań ryzykownych w epizodach maniakalnych.
• Potencjalne myśli samobójcze i obawy dotyczące śmierci w epizodach depresyjnych.

Warto podkreślić, że każdy pacjent z ChAD może doświadczać objawów w różnym stopniu i w różnym czasie. Dlatego ważne jest ustalenie indywidualnego planu leczenia dla każdego pacjenta przez lekarza.

Diagnoza ChAD jest oparta na obiektywnych informacjach o przebiegu zaburzenia nastroju oraz na odpowiednich narzędziach diagnostycznych. Metody diagnozowania ChAD obejmują:

• Wywiad medyczny, w którym lekarz analizuje historię pacjenta i ocenia występowanie charakterystycznych objawów ChAD.
• Skalowanie nastroju, które pomaga ocenić stopień depresji i manii pacjenta.
• Badania laboratoryjne, takie jak badania moczu, które mogą pomóc w wykluczeniu innych przyczyn objawów.

Ważne jest, aby diagnozę i leczenie ChAD przeprowadzał doświadczony psychiatra. Tylko specjalista jest w stanie dokładnie ocenić objawy, zdiagnozować ChAD i zalecić odpowiednie leczenie.

Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej (w skrócie BAD) jest złożonym procesem, który wymaga indywidualnego podejścia. Podstawowym celem terapii jest złagodzenie objawów manii i depresji oraz zapobieganie nawrotom choroby. W leczeniu BAD stosuje się terapię farmakologiczną oraz psychoterapię. Leki stabilizujące nastroje, takie jak lit, walproinian sodu czy karbamazepina, są stosowane w celu zapobieżenia epizodom maniakalnym i depresyjnym. Dodatkowo, antydepresanty mogą być przepisywane w przypadku epizodów depresyjnych, ale muszą być łączone z lekami stabilizującymi. Psychoterapia jest istotnym elementem leczenia BAD i może obejmować indywidualne sesje terapeutyczne, terapię rodzinową, wsparcie grupowe oraz umiejętności radzenia sobie z chorobą. Ważne jest również prowadzenie zdrowego stylu życia, takiego jak regularna aktywność fizyczna, odpowiednia dieta i unikanie substancji psychoaktywnych. Leczenie BAD jest trudnym długotrwałym procesem, ale odpowiednia terapia może poprawić jakość życia pacjentów.