Normy prawne dotyczące stosowania określenia „żywność lecznicza”

Żywność lecznicza - to stwierdzenie, z którym spotkała się większość z nas, jednak zagłębiając się w normy prawne okazuje się, że środkom spożywczym nie można przypisywać właściwości leczenia chorób. Prawo stanowi, że leczniczo mogą działać wyłącznie produkty lecznicze. Informacje zawarte na etykietach, ulotkach czy prezentowane w reklamach nie mogą sugerować, że konkretny produkt spożywczy przyczyni się do poprawy stanu zdrowia czy zwalczenia choroby. W prawie żywnościowym dopuszcza się jednak pewne wyjątki. Mowa m.in. o kategorii dietetycznych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego, a także wód mineralnych. Istnieje również grupa składników, dla których ustanowiono konkretne oświadczenia medyczne. Jak to wygląda w praktyce?

Różnica pomiędzy oświadczeniem zdrowotnym a oświadczeniem medycznym

Prawo unijne szczegółowo reguluje sytuacje, w których konkretny składnik wykazuje związek pomiędzy jego zastosowaniem a utrzymaniem dobrego stanu zdrowia. Oświadczenie zdrowotne dotyczy składników, które pomagają zachować odpowiednią kondycję czy sprawność. Wspierają one prawidłowe funkcjonowanie organów i układów, jednak prawo nie dopuszcza stwierdzenia o możliwości leczenia stanów chorobowych. Ta cecha różni składniki posiadające oświadczenia zdrowotne od tych, które opisują oświadczenia medyczne. W praktyce oznacza to, że według unijnego prawa wyłącznie produkty medyczne mogą przyczyniać się do skutecznego zwalczania chorób.

Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego

To kolejna grupa produktów, których działaniem nie jest leczenie, ale wsparcie organizmu, tym razem w okresie choroby. Zaliczamy do nich m.in. napoje proteinowe czy drinki energetyczne. Ich stosowanie jest zalecane w przypadku osób, u których nie ma możliwości żywienia w tradycyjny sposób. Mogą być one wykorzystywane w sytuacjach, gdy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania do spożywania pokarmów, a organizm potrzebuje dodatkowej dawki energii. Jest to szczególnie istotne, gdy pojawiają się problemy z przełykaniem, gryzieniem pokarmów, występują inne choroby układu pokarmowego, ale także mamy do czynienia z brakiem apetytu czy jadłowstrętem.

Interesujesz się tematykę zdrowotną z zakresu żywności leczniczej ? Przeczytaj jak ważne jest Żywienie w chorobach tarczycy

Żywność funkcjonalna, która wspiera utrzymanie zdrowia organizmu

Żywnością funkcjonalną określa się wszelkie produkty, a dokładniej zawarte w nich konkretne składniki, które posiadają udowodnione korzystne działanie na utrzymanie zdrowia i dobrej kondycji organizmu. Możemy spotkać się także z określeniem nutraceutyków, czyli składników, którym właśnie przypisuje się działanie odżywcze. W tej grupie mogą znaleźć się witaminy i minerały, ale nie tylko. Dotyczy to również składników, które w jakikolwiek sposób biorą udział w przemianach biochemicznych czy syntezie hormonów. Nutraceutyki jako składniki występują naturalnie w żywności, możemy spotkać je również pod postacią suplementów diety. Powstają one np. w wyniku ekstrakcji albo izolacji.

To, jaki wpływ na organizm wywiera odpowiedni składnik, określają właśnie oświadczenia zdrowotne. Warto podkreślić, że pozytywne efekty stosowania żywności funkcjonalnej zależą od: regularności stosowania, ilości konkretnego składnika w diecie, obecności innych składników, które mogą wspierać lub ograniczać jego wchłanianie oraz od formy podania.

Żywność funkcjonalna, choć brzmi dość tajemniczo, oznacza produkty powszechnie znane i stosowane. W tej grupie znajdą się m.in. bakterie probiotyczne zawarte w produktach mlecznych; wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3; likopen, którego źródłem są pomidory; żywność bogata w błonnik, a także napary ziołowe, które wspomagają wydolność psychofizyczną.