Mammografia jest badaniem obrazowym stosowanym w diagnostyce chorób piersi, takich jak nowotwory złośliwe i łagodne zmiany. Polega ona na wykonywaniu specjalnych zdjęć rentgenowskich piersi, które pozwalają lekarzom ocenić ich strukturę i wykryć ewentualne nieprawidłowości. Mammografia jest obecnie najskuteczniejszą metodą do wczesnego wykrywania raka piersi, które może zwiększyć szanse na skuteczne leczenie i wyleczenie.

Przygotowanie do mammografii jest dość proste i nie wymaga specjalnych działań ze strony pacjentki. Oto kilka wskazówek, jak się przygotować do badania mammograficznego:

1. Należy ubrać się w wygodne ubrania, które łatwo zdjąć z górnej części ciała. Papierową koszulkę satynową można otrzymać w gabinecie mammografii, ale wielu pacjentek preferuje własne ubrania.
2. Unikaj używania dezodorantów, perfum lub talku w okolicy piersi. Niektóre składniki tych produktów mogą wpływać na jakość obrazów mammograficznych, dlatego ważne jest, aby w dniu badania nie używać ich.
3. Jeśli jesteś w ciąży lub podejrzewasz ciążę, powiadom o tym personel medyczny przed wykonaniem badania. W przypadku ciąży mammografia może być nieodpowiednia, dlatego konieczne może być skonsultowanie się z lekarzem w celu ustalenia innej metody diagnostycznej.

Samo wykonanie mammografii jest bardzo szybkie i trwa zazwyczaj kilka minut. Podczas badania pacjentka zostaje poproszona o zdjęcie ubrań z górnej części ciała i odwiedzenie specjalnie przystosowanego aparatu do mammografii. Piersi są delikatnie umieszczone na płycie aparatu, a druga płyta zostaje zastosowana, aby delikatnie ścisnąć piersi i utrzymać je w miejscu podczas wykonania zdjęć. W tym czasie technik radiologiczny wykonuje kilka zdjęć w różnych pozycjach, aby uzyskać kompletne obrazy piersi.

Czas oczekiwania na wynik mammografii może się różnić w zależności od miejsca, w którym wykonywane jest badanie. W niektórych przypadkach wynik jest dostępny niemal natychmiastowo, podczas gdy w innych przypadkach może być konieczne poczekanie kilku dni. W każdym przypadku lekarz, który wykonuje mammografię, powinien poinformować pacjentkę, jak długo może trwać oczekiwanie na ostateczny wynik. Jeśli wynik jest niejednoznaczny lub podejrzany, może być konieczne skierowanie pacjentki na dalsze badania, takie jak biopsja, w celu ustalenia diagnozy.

Wytyczne dotyczące wykonywania mammografii różnią się w zależności od kraju i organizacji zdrowotnej. Ogólnie jednak istnieją pewne wskazania, które wskazują na potrzebę wykonania mammografii. Oto kilka najważniejszych wskazań:

1. Rutynowe badanie przesiewowe: Kobiety w wieku 40 lat i powyżej często są zalecane do regularnego wykonywania mammografii jako badania przesiewowego w celu wczesnego wykrycia raka piersi.
2. Obecność symptomów i nieprawidłowości: Jeśli pacjentka doświadcza jakichkolwiek nieprawidłowości w piersiach, takich jak guzki, wydzielina z brodawki lub zmiany skórne, może być zalecane wykonanie mammografii w celu dokładnej oceny.
3. Wywiad rodzinny: Kobiety, które mają wywiad rodzinny z rakiem piersi, szczególnie w młodym wieku lub chorobami genetycznymi predysponującymi do raka piersi, mogą być zalecane do regularnych mammografii w młodszym wieku.

W każdym przypadku to lekarz, na podstawie indywidualnego ryzyka i historii pacjentki, decyduje o potrzebie wykonania mammografii.

Badanie mammograficzne najlepiej wykonywać w pierwszej połowie cyklu menstruacyjnego, czyli od 5. do 14. dnia od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Jest to zalecane ze względu na to, że w drugiej połowie cyklu może występować obrzęk i napięcie piersi, co może wpływać na wyniki badania mammograficznego. Ponadto, w pierwszej połowie cyklu stężenie hormonów jest niższe, a gruczoły piersiowe są bardziej rozluźnione, dzięki czemu obraz uzyskany na mammografii jest bardziej czytelny i precyzyjny. Jeśli nie jesteśmy pewne, w którym dniu cyklu powinniśmy wykonać badanie, warto skonsultować się z lekarzem. Pamiętajmy, że regularne wykonywanie mammografii jest kluczowe dla wczesnego wykrywania raka piersi i może znacznie zwiększyć szanse na skuteczną terapię i wyleczenie. 

Mammografia jest badaniem, które ma na celu wykrycie zmian w tkance piersi, w tym potencjalnych oznak raka. W związku z tym, istnieje grupa kobiet, które powinny regularnie przeprowadzać to badanie ze względu na zwiększone ryzyko zachorowania na raka piersi. Przede wszystkim są to kobiety w wieku 50-74 lat, gdyż w tej grupie wiekowej ryzyko choroby jest największe. Ponadto, kobiety, które miały członków rodziny (matkę, siostrę czy córkę) z rakiem piersi, mają większe prawdopodobieństwo zachorowania na tę chorobę. Ważne jest także, czy wcześniej występowały jakiekolwiek zmiany w tkance piersi, takie jak torbiele lub guzki. Inne czynniki ryzyka obejmują wcześniejsze narażenie na promieniowanie piersi, przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej, wcześniejszą ekspozycję na estrogeny (na przykład wcześniejszą miesiączkę czy późniejszą menopauzę) oraz otyłość po menopauzie. Dlatego właśnie te kobiety powinny regularnie robić mammografię, aby wczesne zdiagnozowanie ewentualnego raka piersi miało miejsce i mogła rozpocząć się odpowiednia terapia.