mgr Weronika Morawska
autor artykułuSpirometria - Co to jest i do czego służy to badanie?
Spirometria jest to badanie, które mierzy objętościowe i przepływowe parametry oddychania. Jest ono wykonywane przy użyciu specjalnego urządzenia, zwanej spirometrem, który precyzyjnie rejestruje ruchy powietrza podczas wykonywania różnych manewrów oddechowych. Badanie to pozwala na ocenę czynności płuc oraz diagnozowanie różnych schorzeń układu oddechowego, takich jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) czy inne choroby prowadzące do zaburzeń wentylacji płuc.
W czasie spirometrii mierzone są różne parametry, takie jak pojemność życiowa, pojemność życiowa w pierwszej sekundzie (FEV1), całkowita pojemność płuc, objętość zalegająca po wydechu oraz wiele innych. Wyniki tych pomiarów będą kluczowe do oceny funkcji płuc oraz identyfikacji ewentualnych odchyleń od normy.
Jak wygląda spirometria? Przebieg badania krok po kroku
- Przygotowanie: Przed przystąpieniem do badania, należy zdjąć z biżuterii oraz luźnej odzieży, a także unikać spożywania ciężkich posiłków, palenia tytoniu oraz wysiłku fizycznego w ciągu ostatniej godziny przed badaniem. Następnie pacjent zostaje zapytany o ewentualne dolegliwości, np. duszności, kaszel czy problemy z oddychaniem.
- Instrukcje dla pacjenta: W trakcie badania, pacjent zostaje poproszony o przyjęcie odpowiedniej pozycji i wsunięcie do ust specjalnego ustnika, który jest połączony z aparatem pomiarowym. Pacjent powinien wykonywać manewry oddechowe zgodnie z instrukcjami lekarza lub technika medycznego.
- Wykonywanie manewrów oddechowych: Pacjent musi przede wszystkim zrobić wdech na maksymalne wypełnienie płuc, a następnie wykonać jak najgłębszy i najszybszy wydech. Ponadto, mogą być wymagane dodatkowe manewry, na przykład wykonywanie wdechów i wydechów przy określonym tempie, zatrzymanie oddechu na chwilę czy wykonywanie spirometrii po podaniu leków rozszerzających oskrzela.
- Rejestracja wyników: Podczas wykonywania manewrów oddechowych, spirometr precyzyjnie rejestruje ruchy powietrza i zapisuje wyniki w postaci krzywej przepływu powietrza w zależności od czasu. Dane te są następnie analizowane przez lekarza w celu oceny czynności płuc oraz diagnozowania ewentualnych odchyleń.
Spirometria - Normy wyników w tabeli - Jak odczytać wyniki badania?
Po przeprowadzeniu spirometrii, lekarz analizuje wyniki badania, porównując je z normami wyników. Odczytanie wyników spirometrii może być nieco złożone dla osób bez specjalistycznej wiedzy medycznej, dlatego warto skonsultować się z lekarzem w celu pełnego zrozumienia wyników.
Oto kilka kluczowych parametrów, które są oceniane podczas odczytu wyników spirometrii:
Pojemność życiowa (FVC) - mierzy maksymalną objętość powietrza, jaką można wydalić po maksymalnym wdechu.
- Dla mężczyzn w wieku od 20 do 39 lat: średnio 4,84 litra.
- Dla kobiet w wieku od 20 do 39 lat: średnio 3,74 litra.
Pojemność życiowa w pierwszej sekundzie (FEV1) - mierzy objętość powietrza, jaką można wydalić w ciągu pierwszej sekundy od rozpoczęcia wydechu.
- Dla mężczyzn w wieku od 20 do 39 lat: średnio 3,97 litra.
- Dla kobiet w wieku od 20 do 39 lat: średnio 3,38 litra.
Procentowa wartość pojemności życiowej w pierwszej sekundzie (FEV1/FVC) - mierzy procentową zawartość powietrza wydalonego w ciągu pierwszej sekundy od wydechu w stosunku do całkowitej objętości powietrza wydalonego po maksymalnym wdechu.
- Dla mężczyzn w wieku od 20 do 39 lat: średnio 82,2%.
- Dla kobiet w wieku od 20 do 39 lat: średnio 90,4%.
Przy ocenie wyników spirometrii bierze się również pod uwagę inne parametry, takie jak maksymalna przepływowość wydechowa (PEF) czy objętość zalegająca po wydechu (RV). W przypadku odchylenia wyników od norm, konieczne jest dalsze konsultacje z lekarzem w celu ustalenia ewentualnej diagnozy i planu leczenia.
Badanie spirometryczne - Wskazania, przygotowanie i przebieg
Badanie spirometryczne jest zwykle zalecane w przypadku podejrzenia chorób płuc, takich jak:
- Astma
- Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
- Mukowiscydoza
- Choroby restrykcyjne płuc
- Choroby dróg oddechowych
Przed przystąpieniem do badania, pacjent powinien poinformować lekarza o wszelkich dolegliwościach, chorobach przewlekłych czy stosowanych lekach. W przypadku niektórych leków rozszerzających oskrzela, może być konieczne ich odstawienie przed wykonaniem spirometrii.
Przebieg badania jest prosty i nieinwazyjny. Pacjent wykonuje serię manewrów oddechowych zgodnie z instrukcjami lekarza lub technika medycznego. Wyniki pomiarów są następnie analizowane przez lekarza w celu oceny czynności płuc. Cały proces trwa zwykle około 15-30 minut.
Dowiedz się więcej dzięki naszym szkoleniom:
Spirometria - Kluczowe informacje o badaniu funkcji płuc
Spirometria jest niezwykle przydatnym i niezbędnym badaniem w diagnostyce i monitorowaniu czynności płuc. Dzięki tej technice można ocenić funkcję oddychania, wykryć pewne schorzenia układu oddechowego oraz monitorować skuteczność leczenia.
Warto jednak pamiętać, że interpretacja wyników spirometrii powinna być zawsze wykonywana przez lekarza, który posiada specjalistyczną wiedzę medyczną. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub jeśli Twoje wyniki wydają się nieprawidłowe, skonsultuj się z lekarzem.
Podsumowując, spirometria jest bezinwazyjnym badaniem, które pozwala na ocenę funkcji płuc. Jest to niezwykle cenne narzędzie diagnostyczne w rozpoznawaniu i monitorowaniu chorób układu oddechowego. Dlatego nie wahaj się skonsultować z lekarzem i poprosić o wykonanie spirometrii, jeśli masz podejrzenia dotyczące swojego stanu zdrowia płucnego.